Od 20 lat współtworzę różnego rodzaju stowarzyszenia i inicjatywy lokalne. Część z nich - jak stowarzyszenie “Arkadia” na rzecz osób niepełnosprawnych przy SDS w Pewli Wielkiej już nie istnieje. Część jak FIRE DP nabrało rozpędu i jest marką znaną w całej Polsce, część jak Sporyskie Centrum Aktywności Lokalnej zaczyna się formować i nabierać kształtu. Metoda, którą udało mi się wypracować przez ten czas opiera się na tworzeniu systemów i właśnie o Systemowości w działaniach społecznych będzie ten artykuł:
Współtworząc wyżej wymienione projekty nauczyłem się jednego: nie jest istotne jak fantastycznym liderem jesteś, ile masz sił, charyzmy, pomysłów czy pieniędzy. Ważne czy potrafisz spojrzeć na rzeczywistość jako na system wzajemnych zależności.
Widząc całość - widzimy kontekst szczegółu - jest to niezwykle istotne w rozwiązywaniu wszelkiego typu wyzwań.
Zalety systemowości w działaniach społecznych i lokalnych:
Zwiększona koordynacja między podmiotami: Systemowe podejście ułatwia koordynację działań różnych instytucji lokalnych, organizacji pozarządowych i przedsiębiorstw i oczywiście mieszkańców, zapewniając spójne działanie na rzecz wspólnych celów.
Efektywne wykorzystanie zasobów: Poprzez optymalizację alokacji zasobów, systemowość pozwala na maksymalizację korzyści z dostępnych środków finansowych, ludzkich i naturalnych, minimalizując jednocześnie marnotrawstwo.
Lepsza reakcja na potrzeby społeczności: Systemowe podejście umożliwia lepsze zrozumienie i reagowanie na złożone potrzeby lokalnych społeczności, poprzez integrację danych i informacji zwrotnej od mieszkańców.
Poprawa jakości usług publicznych: Implementacja systemowych procesów w dostarczaniu usług publicznych może prowadzić do ich większej efektywności, dostępności i jakości, co bezpośrednio wpływa na dobrostan mieszkańców.
Wzmocnienie odporności i zrównoważonego rozwoju: Systemowe planowanie i zarządzanie pomagają w budowaniu odporności lokalnych społeczności na zmiany, katastrofy i inne wyzwania, promując jednocześnie zrównoważony rozwój i zdrowe relacje między ludzkiej.
Ułatwienie innowacji społecznych: Systemowe podejście sprzyja tworzeniu innowacyjnych rozwiązań w obszarach takich jak mobilność, zarządzanie odpadami, energia czy edukacja, poprzez integrację wiedzy, technologii i współpracy.
Zwiększenie zaangażowania mieszkańców: Praca systemowa na poziomie lokalnym może zachęcać do większego zaangażowania mieszkańców w procesy decyzyjne i projekty społeczne, wzmacniając poczucie przynależności i odpowiedzialności za wspólne dobro.
Lepsze planowanie przestrzenne i urbanistyczne: Systemowe podejście do planowania przestrzennego i rozwoju urbanistycznego umożliwia tworzenie przestrzeni miejskich, które są funkcjonalne, estetyczne i przyjazne dla mieszkańców oraz środowiska.
Podniesienie standardów życia: Skuteczna systemowość w działaniach lokalnych może prowadzić do ogólnej poprawy standardów życia, zdrowia publicznego, edukacji, bezpieczeństwa i dostępu do kultury.
Zwiększona transparentność i odpowiedzialność: Wdrażanie systemowych rozwiązań na poziomie lokalnym sprzyja transparentności działania władz i instytucji oraz ich większej odpowiedzialności wobec mieszkańców.
Systemowość w działaniach lokalnych umożliwia holistyczne podejście do wyzwań i potrzeb społeczności, oferując efektywne i zrównoważone strategie rozwoju. Znaczenie systemowości wykracza poza pojedyncze projekty, tworząc podstawy dla trwałej poprawy jakości życia i zrównoważonego rozwoju na poziomie lokalnym. Nie każda z tych zmian jest widoczna od razu - czasem potrzeba miesięcy, lat. Jako przykład podam nasze działania na rzecz rozwoju lokalnych struktur MDP. Dzięki działaniom systemowym sprawiliśmy iż jest zdecydowanie większa współpraca jednostek MDP na terenie powiatu - odbywają się wspólne zajęcia, ćwiczenia, organizujemy obozy i eventy szkoleniowe. Lepsza współpraca podnosi jakość ale osiągnąć to mogliśmy tylko stawiając na systemowość.
Stawiając na system stawiasz na zrównoważony, zoptymalizowany rozwój. Zrozumienie układu zależności i aktywizacja ludzi a także wykreowanie oraz wskazaniem im przestrzeni dla nich stworzonych są kluczem do bezpiecznych i stabilnych społeczeństw.